ในกรณีที่ชายและหญิงไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน ใครจะมีสิทธิในตัวบุตร

แม้การจดทะเบียนสมรสจะมีข้อดีหลายประการ เช่น เป็นการไม่เปิดโอกาสให้คนอื่นเข้ามาในชีวิตคู่ได้ตามกฎหมายก็ตาม แต่ปัจจุบันคู่รักเป็นจำนวนมากกลับไม่นิยมจดทะเบียนสมรส ด้วยสาเหตุที่ว่าการรักกันนั้นเป็นเรื่องของจิตใจมิใช่กระดาษ และการจดทะเบียนสมรสจะทำให้การทำธุรกรรมต่างๆ มีความยุ่งยากมากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ดี เมื่อมีบุตรเกิดขึ้นมาระหว่างอยู่กินด้วยกัน ในกรณีที่ชายและหญิงไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน ใครจะมีสิทธิในตัวบุตร
 
ป.พ.พ.ม.1546 มีหลักว่า “เด็กเกิดจากหญิงที่มิได้มีการสมรสกับชาย ให้ถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของหญิงนั้น เว้นแต่จะมีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น” จากหลักกฎหมายดังกล่าว การที่ชายและหญิงไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน กฎหมายให้ถือว่าเด็กเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของหญิงเพียงฝ่ายเดียว ดังนั้น พฤติการณ์ต่างๆ ของฝ่ายชาย เช่น เป็นคนแจ้งเกิด, ให้ใช้นามสกุล, เพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน, ส่งเสียเลี้ยงดู, สนับสนุนค่าใช้จ่ายและให้การศึกษา ไม่ทำให้ชายเป็นบิดาที่ชอบด้วยกฎหมายของเด็ก เว้นแต่จะจดทะเบียนรับรองบุตร หรือศาลพิพากษาว่าเป็นบุตร