นายกรัฐมนตรีรักษาการมีอำนาจยุบสภาได้หรือไม่

1️⃣ ตามหลักทั่วไปของกฎหมายปกครองและคำอธิบายเชิงวิชาการ “ผู้รักษาราชการแทน” ย่อมมีอำนาจหน้าที่เสมือนผู้ดำรงตำแหน่งตัวจริงในระหว่างช่วงที่ได้รับแต่งตั้ง โดยสามารถอนุมัติ สั่งการ และปฏิบัติราชการได้ทุกประการ..✍🏻
.
2️⃣ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 มาตรา 41 และมาตรา 48 กำหนดว่า หากนายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้รองนายกรัฐมนตรีคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน และให้ผู้รักษาราชการแทนมีอำนาจหน้าที่เช่นเดียวกับผู้ซึ่งตนแทน..♻️
.
3️⃣ เมื่อรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 167 บัญญัติว่าคณะรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะเมื่อความเป็นรัฐมนตรีของนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลง และมาตรา 168 วรรคหนึ่ง กำหนดให้คณะรัฐมนตรีที่พ้นจากตำแหน่งยังคงปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่าจะมีคณะรัฐมนตรีใหม่เข้ารับหน้าที่ แต่มีข้อยกเว้นว่า หากนายกรัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งเพราะเหตุขาดคุณสมบัติหรือลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 160(4) หรือ160(5) เช่น ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ หรือฝ่าฝืนจริยธรรมอย่างร้ายแรง นายกรัฐมนตรีนั้นจะอยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปมิได้ และมาตรา 169 ได้จำกัดอำนาจของคณะรัฐมนตรีรักษาการ โดยห้ามกระทำการที่สร้างความผูกพันกับคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ เช่น การอนุมัติโครงการใหญ่ การแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการ หรือการใช้ทรัพยากรของรัฐเพื่อหวังผลทางการเมือง..🚫
.
4️⃣ การยุบสภาผู้แทนราษฎรตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 103 เป็นพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ โดยกระทำตามคำแนะนำของ “นายกรัฐมนตรี” ในตำแหน่งที่สมบูรณ์ แต่เมื่อนายกรัฐมนตรีถูกศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้พ้นจากตำแหน่งเพราะขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามแล้ว นายกรัฐมนตรีย่อมไม่อาจอยู่รักษาการได้ ผู้ที่มาทำหน้าที่ “รักษาราชการแทน” จึงมิใช่ “นายกรัฐมนตรี” ตัวจริงในทางรัฐธรรมนูญ ซึ่งมาตรา 169 ได้จำกัดอำนาจไม่ให้คณะรัฐมนตรีรักษาการใช้อำนาจสำคัญบางอย่างที่มีผลผูกพันต่ออนาคตทางการเมือง เมื่อการ “ยุบสภา” เป็นอำนาจทางการเมืองสูงสุดที่มีผลต่อการเลือกตั้งโดยตรง จึงถือว่าอยู่นอกเหนือขอบเขตอำนาจของคณะรัฐมนตรีรักษาการ..♨️
.
5️⃣ หากการยุบสภากระทำโดยผู้ไม่มีอำนาจ ย่อมเป็นการใช้อำนาจโดยไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญ และอาจถูกศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้เป็น “โมฆะ” ขณะเดียวกัน พระราชกฤษฎีกายุบสภาที่เกิดขึ้นจากคำแนะนำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายก็อาจตกเป็นโมฆะเช่นกัน เพราะเป็นการใช้อำนาจโดยไม่ถูกต้องตั้งแต่ต้น..❌
.
6️⃣ ส่วนนายกรัฐมนตรีรักษาการอาจถูกพิจารณาเข้าข่ายความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 ฐานปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบหรือโดยทุจริต เนื่องจากเป็นการใช้อำนาจเกินกว่าที่กฎหมายให้อำนาจไว้..⚔️
.
7️⃣ นอกจากนี้ การกระทำดังกล่าวอาจเป็น “การฝ่าฝืนจริยธรรมร้ายแรง” ส่งผลให้ศาลรัฐธรรมนูญสามารถวินิจฉัยให้พ้นจากตำแหน่งและตัดสิทธิการเมืองเพิ่มเติมได้ และสภาผู้แทนราษฎร หรือคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ สามารถไต่สวนและเสนอเรื่องให้ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองวินิจฉัยโทษได้..🔗
.
8️⃣ ยิ่งไปกว่านั้น หากการยุบสภาโดยมิชอบก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐหรือบุคคล เช่น การเลือกตั้งที่ต้องจัดใหม่ เสียค่าใช้จ่ายเป็นจำนวนมาก อาจถูกฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายตามกฎหมายว่าด้วยความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ได้อีกด้วย..💰
.
9️⃣ อ้างอิงจากงบประมาณการเลือกตั้งปี 2566 รัฐต้องใช้งบประมาณประมาณ 5,900 ล้านบาทต่อการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ทั่วไป 1 ครั้ง..😱🫣
.
1️⃣0️⃣ https://www.youtube.com/watch?v=UNWpE8dCN7w
.
📚 อ่านบทความย้อนหลังเพิ่มเติมได้ที่
• เว็บไซต์: https://lombonlawoffice.com
• เพจ Facebook: เพจทนายคู่คิด-ปรึกษาปัญหากฎหมาย