จดทะเบียนหย่าตามกฎหมายแล้วแต่ยังคงอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยา ช่วยเหลือเกื้อกูล ดูแลยามเจ็บไข้ ช่วยใช้หนี้สิน รับผิดชอบค่าใช้จ่ายต่าง ๆ และพักอาศัยอยู่บ้านเดียวกัน การหย่าจะมีผลตามกฎหมายหรือไม่

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ได้ให้คำนิยามของคำว่า “หย่า” ไว้ว่า หมายถึง เลิกเป็นผัวเมียกัน หรือเลิก เช่น หย่านม หย่าศึก เป็นต้น กรณีเป็นแฟนหรือสามีภริยาแต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส แม้จะได้อยู่กินด้วยกัน ในทางกฎหมายยังไม่ถือว่าเป็นสามีภริยา การเลิกกันจึงเป็นเรื่องที่ง่ายดายเพียงแค่ตกลงหรือจากลากันไปก็เพียงพอแล้ว แต่สำหรับสามีภริยาที่มีการจดทะเบียนสมรส การขาดจากการเป็นสามีภริยากันจะต้องเป็นไปตามวิธีการที่กฎหมายกำหนด คือ ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งถึงแก่ความตาย หรือทั้งสองฝ่ายตกลงจดทะเบียนหย่า หรืออาศัยคำพิพากษาของศาล อย่างไรก็ดี การที่สามีภริยาจดทะเบียนหย่ากันตามกฎหมายแล้ว แต่ยังคงอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยา ช่วยเหลือเกื้อกูล ดูแลยามเจ็บไข้ ช่วยใช้หนี้สิน รับผิดชอบค่าใช้จ่ายต่าง ๆ และพักอาศัยอยู่บ้านเดียวกัน แสดงว่าการจดทะเบียนหย่าดังกล่าวได้กระทำขึ้นโดยมีเจตนาที่จะไม่ประสงค์ให้ผูกพันตามนั้น จึงตกเป็นโมฆะและใช้บังคับไม่ได้ตามกฎหมาย เมื่อการหย่าเป็นโมฆะ การสมรสจึงยังคงมีอยู่
 
(เทียบเคียงคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5690/2552 และ 8333/2560)
 
# คำว่า “หย่า” เป็นคำกริยา (ภาษาอังกฤษจะใช้คำว่า divorce หรือ separate)
 
# บทความย้อนหลังอ่านได้ที่ https://lombonlawoffice.com/ หรือ “เพจทนายคู่คิด-ปรึกษาปัญหากฎหมาย” ครับ