กรณีชายและหญิงจดทะเบียนหย่าโดยสมัครใจที่เขตหรืออำเภอ และตกลงให้บุตรอยู่ในอำนาจปกครองของฝ่ายหญิงแต่เพียงฝ่ายเดียว ต่อมาภายหลังทั้งคู่จะขอให้เขตหรืออำเภอแก้ไขให้บุตรมาอยู่ในอำนาจปกครองของฝ่ายชายแทนฝ่ายหญิงได้หรือไม่

เมื่อฝ่ายหญิงมีพฤติการณ์เปลี่ยนแปลงไปโดยจะให้ฝ่ายชายมีอำนาจปกครองบุตรแทนตน ไม่อาจจะขอให้เขตหรืออำเภอบันทึกเพิ่มเติมหรือแก้ไขรายการต่างๆ ในทะเบียนได้ แต่ต้องร้องขอต่อศาล ตามนัยของ ป.พ.พ. ม.1520 ว.1 ซึ่งมีหลักว่า “ในกรณีหย่าโดยความยินยอม ให้สามีภริยาทำความตกลงเป็นหนังสือว่าฝ่ายใดจะเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตรคนใด ถ้ามิได้ตกลงกันหรือตกลงกันไม่ได้ ให้ศาลเป็นผู้ชี้ขาด...”ประกอบระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการจดทะเบียนครอบครัว พ.ศ.2541 ข้อ 38 ซึ่งมีหลักว่า “การบันทึกเพิ่มเติมที่อาจกระทบถึงสิทธิของคู่กรณีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งห้ามมิให้นายทะเบียนรับบันทึกไว้ เว้นแต่มีคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาล”